عاشورا و تحریفات

از عصر صفویه و قاجاریه تا به اکنون، مراسم عزاداری، نگارش مقاتل متنوع و متکثر، سروده‌ها، تعزیه‌ها و روضه‌خوانی‌ها زمینه‌ساز دخل و تصرف‌ها، تحریف‌ها و باژگونه‌سازی‌های فراوان در اصل و هدف واقعه عاشورا شده است. در مقابل، دشمنان فرهنگ عاشورا نیز در تکاپوی مسخ و تحریف و دیگرگونه نشان‌دادن این واقعه بوده‌اند تا آن را از «اُسوه و مصباح»بودن برای رسیدن به عزت و حریت و بیدادستیزی فروکاهند و در حد مناسکی بی‌روح و بی‌خطر برای صرفاً اشک‌انگیزی و تحریک عاطفه خلاصه کنند. با این نتیجه در قرون اخیر دوستان ـ ارادتمندانه و ناخواسته ـ و دشمنان ـ برنامه‌ریزی‌شده و مغرضانه ـ در تحریف صورت و سیرت عاشورا مؤثر بوده‌اند. از این رو شناخت این تحریفات و پیرایش فرهنگ عاشورا از آنان ضرورت دارد.

در کتاب حاضر، محقق ابتدا فصلی درباب نقد و معرفی منابع اصلی تاریخ عاشورا و منابع اولیه تاریخی تحریف‌شده آورده و پس از آن جمعاً به بیان تحریفات عاشورا و بررسی و نقد آن‌ها (در دو دسته‌ی «تحریفات لفظی» و «تحریفات معنوی») پرداخته است. فصل پایانی کتاب نیز به آسیب‌شناسی مناسک عاشورایی و بیان راهکارهایی برای آسیب‌زدایی از این فرهنگ اختصاص یافته است.